Een Victoriaanse kerstkaart
Prince Albert en Queen Victoria
Toen Koningin Victoria met aan haar zijde Prins Albert in 1837 de Engelse troon besteeg was er eigenlijk al tijden geen echt kerstfeest meer. Oliver Cromwell en zijn rigide puriteinse handlangers hadden daar halverwege de zeventiende eeuw korte metten mee gemaakt. In het land bestonden nog steeds wel allerlei Joelfeesttradities, maar die kenden een marginaal bestaan.
De uit Duitsland afkomstige Prins Albert gaf de aanzet tot een radicale ommezwaai. Hij introduceerde in Windsor Castle de ‘Weinachtsbaum’, een kerstboom vol licht.
Met hun jonge gezin lieten zij zich portretteren rond hun boom waaronder cadeautjes zijn uitgestald. De gedachte van een knus kerstfeest in familiekring werd razendsnel opgepakt door de hogere kringen en de opkomende middenklasse in het Engeland van de Industriële Revolutie. De maatschappij die grote veranderingen onderging was er klaar voor, had er behoefte aan.
Binnen de beslotenheid van de familiekring werden allerlei joeltradities weer opgepakt, versieringen met groen, zingen van carols, vuur en licht, geven van presentjes en ‘last but not least’ copieuze diners. En vooral dat goeie eten en drinken hoorden er van oudsher al bij.
De verhalen van Charles Dickens vonden gretig aftrek, niet alleen genieten, maar ook nog even denken aan de armen, en die waren er genoeg in die tijd, was ‘de echte Kerstgedachte’.
In deze sfeer komt Sir Henry Cole op het idee om kerstkaarten te gaan produceren. De eerste kaart, ontworpen door John Callcott Horsley, kent nog slechts een oplage van 2050 exemplaren, maar trekt toch de aandacht.
De reacties zijn niet louter positief. De illustraties aan weerszijde, het geven van aalmoezen en het kleden van de armen, kunnen de algemene goedkeuring wel wegdragen. Maar het hoofdtafreel van het gezellig samenzijn oogst kritiek.
‘Het goede leven’ wordt volgens sommige kritikasters wat al te expliciet uitgebeeld. Vooral het kleine meisje, dat een slokje wijn krijgt stuit ze tegen de borst. We zouden ons bijna in 2008 wanen.
Maar ondanks deze kritiek zijn de kaarten een succes en luiden ze het begin in van een eindeloze productie van kerstkaarten.
De Victoriaanse kerstkaarten hebben vaak afbeeldingen, die weinig met kerst te maken hebben. Grappige dieren, vaak katten, zijn heel populair.
Bloemen deden het ook heel goed. En dan geen winterbloeiers, maar bloemen van het komende voorjaar en de zomer worden afgebeeld.
Kinderen worden in deze tijd belangrijker. Kaarten met weldoorvoede vrolijke kinderen met cadeautjes of andere kerstattributen worden gewaardeerd.
En natuurlijk het knusse kerstgezinsleven.
Jonggeliefden in romantische kerstsfeer doen het ook goed.
Kaarten met religieuze afbeeldingen zijn er nog maar mondjesmaat. De kerstman is vaker present, op deze kaart nog in joelgroen, de kleur van de naderende lente.
zondag 14 december 2008 om 4:28 pm
Wat een interessant verhaal en wat een prachtige illustraties heb je er wederom bijstaan.
Toen kenden ze de slogan natuurlijk niet: “Geen alcohol onder de 16 jaar”.
zondag 14 december 2008 om 4:44 pm
Wat heb je weer je best gedaan. En weet je? Ik had geen idee dat het zo gegaan is. Je hebt ze zeker ook zitten schrijven vandaag? De postbodes zullen wel rugklachten krijgen morgen. Heel interessant, Brimstone. Bedankt weer.
zondag 14 december 2008 om 4:53 pm
Hè je verteld een heleboel wat ik niet wist Brim.
Oliver Cromwell die een stokje voor de kerst had gestoken!!!
Waar bemoeit zo`n vent zich mee.
Blij dat Victoria zich in de stijd geworpen heeft.
Die oude kerstkaarten zijn ook leuk om te zien.
Daar konden we ons vroeger uren mee vermaken…met die kerstkaarten.
Met een naald prikten we de plaatjes uit en dan maakten we er 3 D voorstellingen van.
ach ja…die goeie ouwe tijd……..
O T.
jij schreef:
Echt mooi, Mus!
En een goeie tip. Ik heb er laatst een bij
FujiFilm laten maken en dat was zo’n teleurstelling.
————————————–
Dat heb ik dus ook al een paar keer gehad, vandaar dat ik dit graag met jullie deel.
Deze albums zien er prachtig uit…ook de “gewone” fotoalbums.
groets van Muzzzzzz
zondag 14 december 2008 om 6:32 pm
Dit is een ont-zet-tend leuk logje. Leuk om te zien hoe de tradities zijn ontstaan en ook de antieke kaarten die je hebt gevonden, zij geweldig.
zondag 14 december 2008 om 7:46 pm
Wat een mooie uiteenzetting over deze kersttradities, Brimstone. Je hebt er ook nu weer prachtige illustraties bij gevonden.
maandag 15 december 2008 om 11:51 am
Interessant verhaal en illustraties à la Brimstone! Is dit een andere verzameling van je?
maandag 15 december 2008 om 12:03 pm
Geeft een heerlijk ouderwets gevoel bij het zien van de oude kaarten. Vroeger maakten wij van kerstkaarten doosjes met een flanelsteek maar dat is al wel ruim een halve eeuw geleden. Mooi verhaal met prachtige afbeeldingen. Fijne feestdagen Brimstone
maandag 15 december 2008 om 12:28 pm
Wat een mooi en interessant weblog heb jij. Mijn complimenten!!
maandag 15 december 2008 om 1:10 pm
wouw wat een prachtige kerstprenten!!!!!!! Vooral die vroege victoriaanse, smullen. je was enorm snel met reageren. ik was nog bezig met mijn nieuwe bericht en toen ontving ik van jou al een reactie. Het ga je goed, groetjes,
yvonne
maandag 15 december 2008 om 2:36 pm
Nee, dat wist ik ook niet van die Cromwell. Leuk om dat allemaal in de tijd te zien groeien. En wat leuk, hè, die oude kaarten en afbeeldingen.
Komt het woord joel van het franse Noël?
maandag 15 december 2008 om 9:25 pm
@ Thérèse
Joel komt van jule, yule en dat komt uit de Scandinavische talen.
maandag 15 december 2008 om 9:34 pm
heerlijk dit stukje historie en die oude kaarten.
Off topic, echt belachelijk he die verlichting emn wij hebben er weer een jong poesje bij, echt een scheet.
maandag 15 december 2008 om 11:13 pm
Leuk om de historie van kerstfeest + kaart te lezen. De kaartvoorbeelden vind ik helemaal geweldig :-)